De ziekte van Crohn is een chronische inflammatoire darmziekte (IBD) die zich kan manifesteren in het gehele spijsverteringskanaal, van de mond tot de anus, maar vaak de dunne darm en/of de dikke darm aantast.
Samen met colitis ulcerosa valt de ziekte van Crohn onder de noemer IBD. Het grillige verloop van de ziekte, met perioden van actieve ontsteking (opflares) en remissie, maakt het vinden van een consistent en effectief voedingspatroon een uitdaging.
Geen universeel dieet
Er bestaat niet één universeel ziekte van crohn dieet dat voor iedereen werkt, maar er zijn wel algemene richtlijnen en strategieën die kunnen helpen de symptomen te verminderen, de darm tot rust te brengen en ervoor te zorgen dat het lichaam voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt.
Het is cruciaal te benadrukken dat voeding geen genezing biedt voor de ziekte van crohn. Het is echter een belangrijke ondersteunende therapie die kan bijdragen aan het verminderen van ontstekingen, het beheersen van symptomen zoals dunne ontlasting, waterige ontlasting, opgeblazen gevoel en het voorkomen van ongewenst gewichtsverlies en onbedoeld gewichtsverlies.
Een individueel afgestemd ziekte van crohn dieet, in nauwe samenwerking met een arts en een diëtist, is essentieel.
Algemene principes van een ziekte van crohn dieet
Tijdens een actieve ontsteking is het primaire doel van het ziekte van crohn dieet om de ontstoken darm zo min mogelijk te belasten. Dit betekent vaak het tijdelijk vermijden van irriterende voedingsmiddelen en het kiezen voor licht verteerbare opties.
Naarmate de ontsteking afneemt, kan het toegestane voedingsmiddelen uitgebreid worden, met als doel een duurzaam gezond voedingspatroon te ontwikkelen dat de darm zo rustig mogelijk houdt en voorziet in alle benodigde nutriënten.
Een belangrijk aspect is het luisteren naar het eigen lichaam. Wat de ene persoon met Crohn tolereert, kan bij de ander klachten veroorzaken. Het bijhouden van een voedingsdagboek kan hierbij helpen om bepaalde voedingsmiddelen ervaart als trigger te identificeren.
Voedingsstrategieën tijdens een opflare
Tijdens een periode van ernstige ontsteking kan het nodig zijn om over te stappen op een intensief dieet dat de darm maximaal ontlast. Dit kan inhouden:
- Vloeibare voeding: In sommige gevallen kan een periode van uitsluitend vloeibare voeding noodzakelijk zijn om de darm rust te geven. Dit kan bestaan uit heldere vloeistoffen, bouillon en eventueel medische drinkvoeding om te voorzien in de benodigde calorieën en nutriënten.
- Laag-residudieet: Dit dieet beperkt de inname van grove vezels en andere moeilijk verteerbare voedselbestanddelen om de belasting van de darm te verminderen. Dit betekent vaak het vermijden van volkoren graanproducten, volkoren pasta, volkoren producten, grof gesneden rauwkost, vezelrijke producten, draderige groenten, bruine bonen en andere peulvruchten.
- Kleine, frequente maaltijden: In plaats van drie grote maaltijden kunnen kleinere, frequentere maaltijden helpen de darm minder te belasten en de opname van voedingsstoffen te verbeteren, zeker bij een verminderde eetlust of slechte eetlust.
- Vermijden van irriterende stoffen: Dit omvat vaak het beperken van scherpe kruiden, gefrituurd eten, dierlijk vet, koolzuurhoudende dranken, zure melkproducten, bewerkte voedingsmiddelen en bewerkte producten.
Het uitbreiden van het dieet tijdens remissie
Naarmate de ontsteking afneemt en de symptomen verbeteren, kan het ziekte van crohn dieet geleidelijk uitgebreid worden met toegestane voedingsmiddelen.
Het doel is om een gevarieerd en gezond voedingspatroon te ontwikkelen dat alle essentiële voedingsstoffen binnenkrijgt en de darm zo min mogelijk irriteert. Hierbij kunnen de volgende aspecten belangrijk zijn:
- Langzaam introduceren van vezels: Hoewel tijdens een opflare vezels vaak beperkt worden, zijn ze op de lange termijn belangrijk voor een gezonde darmfunctie. Het is raadzaam om vezelrijke voedingsmiddelen geleidelijk te introduceren, te beginnen met goed gekookte, zachte groenten en eventueel geschild fruit in kleine porties. Het kan helpen om in eerste instantie te kiezen voor oplosbare vezels, die minder snel leiden tot gasvorming dan onoplosbare vezels.
- De rol van het mediterrane dieet: Het mediterrane dieet staat bekend om zijn ontstekingsremmende eigenschappen, rijk aan verse ingrediënten, onbewerkte producten, plantaardige producten, voorkeur verse vis, onbewerkte noten (in een handje ongezouten noten) en olijfolie.
Er is onvoldoende wetenschappelijk bewijs om het mediterrane dieet als een specifiek ziekte van crohn dieet aan te bevelen, maar de algemene principes van gezonde voeding binnen dit dieet kunnen voor veel mensen met Crohn gunstig zijn. Het benadrukt het eten van verse voedingsmiddelen en het beperken van bewerkte producten en kant en klaarmaaltijden. - Voldoende eiwitten: Tijdens perioden van ontsteking kan er een verhoogde behoefte zijn aan eiwitten om het herstel van de darm te ondersteunen. Het is belangrijk om te zorgen voor voldoende eiwitrijke voedingsmiddelen in het dieet, zoals mager vlees, verse vis, eieren, tofu, tempeh en vegetarische vleesvervangers (let hierbij op eventuele toevoegingen die klachten kunnen geven).
- Aandacht voor vetten: Beperk de inname van dierlijk vet en gefrituurd eten. Kies in plaats daarvan voor gezonde vetten zoals olijfolie, avocado en vette vis, die rijk zijn aan omega-3 vetzuren.
- Voldoende vocht: Het is essentieel om voldoende vocht binnen te krijgen, zeker bij dunne ontlasting of waterige ontlasting. Water, kruidenthee en verdunde vruchtensappen zijn goede opties. Beperk koolzuurhoudende dranken, die een opgeblazen gevoel en extra gasvorming kunnen veroorzaken.
- Melkproducten: Sommige mensen met crohn ervaren problemen met lactose. Het kan helpen om lactosebeperkte of lactosevrije porties zuivel te proberen of te kiezen voor zure melkproducten zoals yoghurt en kefir, die vaak beter verdragen worden.
- Vitaminen en mineralen: Door de verminderde opname in de ontstoken darm en een mogelijk beperkt dieet, kan er een risico zijn op tekorten aan bepaalde vitaminen en mineralen, zoals vitamine d, vitamine B12, foliumzuur en ijzer. Een arts of diëtist kan adviseren over eventuele suppletie.
Specifieke voedingsmiddelen om mogelijk te beperken
Hoewel de individuele tolerantie sterk varieert, ervaren veel mensen met Crohn problemen met de volgendevoedingsmiddelen:
- Producten met veel onverteerbare koolhydraten (FODMAPs): Deze kunnen bij sommige mensen leiden tot een opgeblazen gevoel, extra gasvorming en buikpijn. Een diëtist gespecialiseerd in IBD kan helpen bij het identificeren en eventueel beperken van FODMAPs.
- Grove vezels en draderige groenten: Zoals eerder genoemd, kunnen deze de darm irriteren, vooral tijdens een opflare.
- Noten en zaden: Hele noten en zaden kunnen moeilijk verteerbaar zijn. Fijn gemalen notenpasta’s worden vaak beter verdragen (onbewerkte noten in een handje ongezouten noten kunnen in kleine hoeveelheden soms wel).
- Scherpe kruiden en specerijen: Deze kunnen de darmwand irriteren.
- Alcohol en cafeïne: Deze kunnen de darmmotiliteit verhogen en diarree verergeren.
- Bewerkte voedingsmiddelen en additieven: Deze bevatten vaak ingrediënten die ontstekingsprocessen in de darm kunnen verergeren.
Het belang van regelmaat en begeleiding
Een succesvol ziekte van crohn dieet draait niet alleen om wat je eet, maar ook om hoe je eet. Eet regelmatig kleine hoeveelheid voedingsmiddelen bestaande uit toegestane voedingsmiddelen om de darm constant te voorzien zonder deze te overbelasten. Neem de tijd om rustig te eten en goed te kauwen om de vertering te bevorderen.
De begeleiding van een diëtist is van onschatbare waarde bij het ontwikkelen en aanpassen van een individueel speciaal dieet. Een diëtist kan helpen bij het identificeren van trigger foods, het waarborgen van een adequate inname van alle essentiële voedingsstoffen, het omgaan met een verminderde eetlust of slechte eetlust, en het opstellen van een praktisch en haalbaar voedingsplan.
In sommige gevallen kan medische drinkvoeding nodig zijn om tekorten aan te vullen, zeker wanneer de dunne darm de voedingsstoffen niet goed opgenomen krijgt. Drinkvoeding afgebouwden moet altijd onder begeleiding van een arts en diëtist gebeuren.
Conclusie
Er bestaat geen standaard ziekte van crohn dieet. Het vinden van een voedingspatroon dat de symptomen minimaliseert en de kwaliteit van leven verbetert, is een individueel proces dat nauwe samenwerking met een zorgteam vereist.
Door te focussen op gezonde voeding, onbewerkte producten, het vermijden van bekende irriterende voedingsmiddelen, het geleidelijk introduceren van voldoende voedingsvezels (wanneer getolereerd) en het zorgen voor een adequate inname van eiwitrijke voedingsmiddelen en voldoende vocht, kunnen veel mensen met de ziekte van crohn een evenwicht vinden.
Het mediterrane dieet kan hierbij als een inspiratiebron dienen voor een gezond voedingspatroon. Onthoud dat het verkeerd eten de symptomen kan verergeren en dat professioneel medisch advies en begeleiding door een diëtist essentieel zijn om een speciaal dieet te ontwikkelen dat is afgestemd op jouw specifieke behoeften en de actuele staat van je ziekte.
Veelgestelde vragen
Is er een specifiek dieet dat de ziekte van Crohn kan genezen?
Nee, er is geen ziekte van crohn dieet dat de ziekte kan genezen. Voeding is echter een belangrijke ondersteunende therapie die kan helpen de symptomen te verminderen en de darm tot rust te brengen.
Welke voedingsmiddelen moet ik vermijden bij de ziekte van Crohn?
De tolerantie voor bepaalde voedingsmiddelen ervaart als trigger verschilt per persoon. Over het algemeen worden vaak irriterende voedingsmiddelen zoals scherpe kruiden, gefrituurd eten, koolzuurhoudende dranken, bewerkte voedingsmiddelen en grove vezels tijdens een opflare vermeden.
Zijn vezels slecht voor de ziekte van Crohn?
Tijdens een actieve ontsteking kunnen grove vezels de darm irriteren. In remissie is een geleidelijke introductie van voldoende voedingsvezels belangrijk voor een gezonde darmfunctie, waarbij oplosbare vezels vaak beter worden verdragen dan onoplosbare vezels.
Heb ik extra eiwitten nodig bij de ziekte van Crohn?
Tijdens perioden van ontsteking kan er een verhoogde behoefte zijn aan bepaalde hoeveelheid eiwitten om het herstel van de darm te ondersteunen. Zorg voor voldoende eiwitrijke voedingsmiddelen in je dieet.
Moet ik zuivel vermijden bij de ziekte van Crohn?
Sommige mensen met Crohn ervaren problemen met lactose. Het kan helpen om lactosebeperkte of lactosevrije porties zuivel te proberen of te kiezen voor zure melkproducten.
Wat kan ik doen tegen een opgeblazen gevoel bij de ziekte van Crohn?
Het vermijden van koolzuurhoudende dranken, onverteerbare koolhydraten (FODMAPs) en het eten van kleinere, frequentere maaltijden kan helpen een opgeblazen gevoel te verminderen.
Is het nodig om supplementen te nemen bij de ziekte van Crohn?
Door de verminderde opname van voedingsstoffen binnenkrijgt en een mogelijk beperkt dieet, kan er een risico zijn op tekorten. Een arts of diëtist kan adviseren over eventuele suppletie, zoals vitamine d of vitamine B12.
Wat moet ik doen als ik ongewenst gewichtsverlies heb door de ziekte van Crohn?
Het is belangrijk om voldoende calorieën en voedingsstoffen binnenkrijgt. Overleg met een arts en een diëtist adviseren over strategieën om je calorie-inname te verhogen, eventueel met behulp van medische drinkvoeding.
Waar kan ik terecht voor persoonlijk voedingsadvies bij de ziekte van Crohn?
Het is essentieel om een diëtist adviseren die gespecialiseerd is in IBD. Zij kunnen je helpen bij het ontwikkelen van een individueel speciaal dieet dat is afgestemd op jouw behoeften en de actuele staat van je ziekte.
****************************
*Eventuele gezondheidsclaims, gemaakt op basis van plantaardige inhoudsstoffen, zijn op het moment van schrijven van deze blog nog in behandeling bij de ESFA.
In het kader van de Europese wetgeving omtrent gezondheidsclaims mogen wij op onze website niet vermelden voor welke toepassing je dit supplement precies kan gebruiken. Uiteraard mogen wij u wel voorzien van persoonlijk advies. Neem dan ook gerust contact met ons op per email aan info@spiruella.nl of maakt gebruik van ons contactformulier! Wij helpen u graag verder!
****************************
Over de auteur:
Mijn naam is Ambra Marcucci, een copywriter met meer dan 6 jaar ervaring en een PhD in Psychologie. Ik speel American football op het hoogste niveau in Amerika, en flag football voor het Italiaanse nationale team (ik heb twee nationaliteiten!).
Als vast onderdeel van mijn routine, ben ik natuurlijk altijd bezig met mijn gezondheid en welzijn, om zowel op het veld als daarbuiten mezelf van de beste kant te laten zien.
Leuk dat jullie mijn activiteiten hier op Spiruella volgen! Vragen of feedback? Stuur me gerust een berichtje!
Mocht je me ook willen volgen op social media, dan kun je hieronder mijn instagram handle vinden: IG: @ambramarcucci
Sportieve groetjes, Ambra
Boost je gezondheid & energie met superfoods