Ferritine is een eiwit dat een cruciale rol speelt in het opslaan van ijzer in je lichaam. Omdat ijzer essentieel is voor het vervoeren van zuurstof door je bloed, is het meten van ferritinewaarden een belangrijke manier om je ijzerstatus te bepalen.
Zowel een te laag als een te hoog ferritinegehalte kan invloed hebben op je gezondheid. In dit artikel leggen we uit wat ferritine precies is, welke waarden normaal zijn, wat de gevolgen zijn van afwijkingen, en hoe je je ferritine op peil kunt houden.
Wat is ferritine en waarom is het belangrijk?
Ferritine is een eiwit dat ijzer opslaat, vooral in de lever en het beenmerg. De hoeveelheid ferritine in je bloed zegt iets over de hoeveelheid ijzer die in je lichaam aanwezig is. IJzer is onmisbaar voor de aanmaak van hemoglobine, het eiwit in rode bloedcellen dat zuurstof van je longen naar de rest van je lichaam transporteert.
Zonder voldoende ijzer en ferritine kan je lichaam niet genoeg rode bloedcellen aanmaken, wat kan leiden tot bloedarmoede (anemie).
Normale ferritine waarden
De normale ferritinewaarden verschillen per geslacht en leeftijd. De referentiewaarden van ferritine kunnen bovendien verschillen tussen laboratoria.
Bij een gezonde volwassen man ligt het ferritinegehalte meestal tussen de 25 en 250 microgram per liter. Het ferritinegehalte van een gezonde man mag dus maximaal 250 microgram per liter bedragen.
Bij een volwassen vrouw ligt dit tussen de 20 en 100 microgram per liter. Het ferritinegehalte van een gezonde vrouw mag dus maximaal 150 microgram per liter bedragen.
Dit verschil wordt mede veroorzaakt door menstruatie, zwangerschap en hormonen. Voor menstruerende vrouwen is het belangrijk om extra alert te zijn op een laag ferritinegehalte, omdat zij door bloedverlies sneller een tekort kunnen ontwikkelen.
Een laag ferritine gehalte
Symptomen
Een lage ferritine waarde kan verschillende symptomen veroorzaken, zoals vermoeidheid, een bleke huid, rusteloze benen en concentratieproblemen. Dit komt doordat er onvoldoende ijzer is om voldoende hemoglobine en rode bloedcellen aan te maken.
Een te laag ferritinegehalte geeft echter niet altijd klachten, vooral niet als de hemoglobinewaarde normaal is en er dus geen bloedarmoede is. Een ferritinegehalte lager dan 15 µg/L wordt door de WHO als een ijzertekort beschouwd.
Oorzaken
Laag ferritine kan verschillende oorzaken hebben, waaronder langdurige fysieke inspanning, onvoldoende inname van ijzerrijke voedingsmiddelen, bloedverlies door menstruatie of medische aandoeningen, en verminderde ijzeropname door ontstekingen of andere factoren.
Een dieet dat onvoldoende ijzer bevat kan leiden tot een tekort, vooral bij vegetariërs of veganisten.
Ferritine gehalte verhogen
Om lage ferritinegehaltes te verhogen, kun je ijzerrijke voeding eten zoals rood vlees en peulvruchten. Ook vitamine Cen zure dranken, zoals sinaasappelsap, drinken tijdens de maaltijd kunnen de opname van ijzer verbeteren.
Als het ferritine tekort niet verdwijnt door een aangepast dieet, zal de arts een ijzersupplement voorschrijven. Intravenieuze toediening van ijzer kan ook effectieve resultaten bieden voor het verhogen van ferritine.
Hoge ferritine waarde
Oorzaken
Een hoog ferritinegehalte kan het gevolg zijn van chronische ontstekingen of infecties, omdat ferritine ook een acute fase eiwit is dat stijgt bij ontstekingsreacties.
Een verhoogde waarde van ferritine kan ook wijzen op ijzerstapeling of hemochromatose, een aandoening waarbij het lichaam te veel ijzer opneemt en opslaat.
Gevolgen
Een te hoog ferritinegehalte kan leiden tot een vergrote lever, diabetes, gewrichtspijn, hartproblemen of leverkanker.
Een hoge ferritinewaarde vraagt om verder onderzoek om de oorzaak vast te stellen, zoals genetische aanleg of een medische aandoening. Behandeling is belangrijk om ernstige gezondheidsproblemen te voorkomen.
Behandeling en onderzoek
Ferritine meten gebeurt via bloedonderzoek. Naast ferritine wordt soms ook het C-reactief proteïne (CRP) gemeten om ontstekingen op te sporen, omdat deze de ferritinewaarde kunnen beïnvloeden.
Bij een laag ferritinegehalte wordt vaak gestart met het verhogen van de inname van ijzerrijke voedingsmiddelen en eventueel ijzersupplementen.
Bij een hoge ferritinewaarde is het belangrijk om de onderliggende oorzaak te onderzoeken en te behandelen.
Ferritine en schildkliergezondheid
IJzer is ook belangrijk voor een gezonde werking van de schildklier. Een tekort aan ijzer kan leiden tot een trage schildklier en kan klachten verergeren, zelfs als de schildkliermedicatie goed wordt gebruikt.
Een ferritinewaarde onder de 100 µg/L kan hierbij een rol spelen, waardoor het verhogen van ferritine mogelijk helpt om klachten te verminderen.
Conclusie
Ferritinewaarden zijn een belangrijke indicator voor de hoeveelheid ijzer in je lichaam en daarmee voor je algehele gezondheid. Zowel een laag als een hoog ferritinegehalte kan leiden tot gezondheidsproblemen.
Het is daarom belangrijk om je ferritinewaarden regelmatig te laten meten, vooral als je symptomen ervaart zoals vermoeidheid, rusteloze benen of andere klachten die kunnen wijzen op ijzertekort of -stapeling.
Een gezonde voeding met voldoende ijzerrijke voedingsmiddelen, het drinken van zure dranken en vitamine C tijdens de maaltijd, en eventueel medische begeleiding kunnen helpen om je ferritine op een normaal niveau te houden.
Veelgestelde vragen
Wat is ferritine?
Ferritine is een eiwit dat ijzer opslaat in je lichaam, vooral in de lever en het beenmerg. Het geeft aan hoeveel ijzer je lichaam heeft opgeslagen.
Wat zijn normale ferritinewaarden?
Bij een gezonde volwassen man ligt het ferritinegehalte tussen 25 en 250 microgram per liter, bij een volwassen vrouw tussen 20 en 100 microgram per liter.
Wat zijn de symptomen van een laag ferritinegehalte?
Symptomen kunnen zijn: vermoeidheid, bleke huid, rusteloze benen, concentratieproblemen en kortademigheid.
Hoe kan ik mijn ferritinegehalte verhogen?
Om lage ferritinegehaltes te verhogen, kun je ijzerrijk voedsel eten zoals rood vlees en peulvruchten. Ook kan je zure dranken, zoals sinaasappelsap, en vitamine C drinken tijdens de maaltijd om de opname te verbeteren. Soms zijn ijzersupplementen nodig.
Wat betekent een hoge ferritinewaarde?
Een hoge ferritinewaarde kan duiden op ijzerstapeling, ontstekingen of andere medische aandoeningen en vraagt om verder onderzoek.
Wanneer moet ik mijn ferritine laten meten?
Bij symptomen van ijzertekort of -stapeling, bij menstruerende vrouwen met klachten, of als onderdeel van een routine bloedonderzoek.
Heeft ferritine invloed op de schildklier?
Ja, een laag ferritinegehalte kan de werking van de schildklier beïnvloeden en klachten veroorzaken, ook bij gebruik van schildkliermedicatie.
Kan ik ferritine meten met een vingerprik?
Ferritine wordt meestal gemeten via bloedafname uit een ader, niet via een vingerprik.
Wat is het verband tussen ferritine en ontstekingen?
Ferritine is ook een acute fase eiwit, wat betekent dat het kan stijgen bij ontstekingen, waardoor de ijzerstatus moeilijker te interpreteren is zonder aanvullend onderzoek.
Hoe kan ik voorkomen dat mijn ferritine te laag wordt?
Door een gevarieerd dieet met voldoende ijzerrijke voedingsmiddelen en het vermijden van factoren die de ijzeropname verminderen, zoals overmatig gebruik van melk, koffie en thee tijdens de maaltijd.
****************************
*Eventuele gezondheidsclaims, gemaakt op basis van plantaardige inhoudsstoffen, zijn op het moment van schrijven van deze blog nog in behandeling bij de ESFA.
In het kader van de Europese wetgeving omtrent gezondheidsclaims mogen wij op onze website niet vermelden voor welke toepassing je dit supplement precies kan gebruiken. Uiteraard mogen wij u wel voorzien van persoonlijk advies. Neem dan ook gerust contact met ons op per email aan info@spiruella.nl of maakt gebruik van ons contactformulier! Wij helpen u graag verder!
****************************
Over de auteur:
Mijn naam is Ambra Marcucci, een copywriter met meer dan 6 jaar ervaring en een PhD in Psychologie. Ik speel American football op het hoogste niveau in Amerika, en flag football voor het Italiaanse nationale team (ik heb twee nationaliteiten!).
Als vast onderdeel van mijn routine, ben ik natuurlijk altijd bezig met mijn gezondheid en welzijn, om zowel op het veld als daarbuiten mezelf van de beste kant te laten zien.
Leuk dat jullie mijn activiteiten hier op Spiruella volgen! Vragen of feedback? Stuur me gerust een berichtje!
Mocht je me ook willen volgen op social media, dan kun je hieronder mijn instagram handle vinden: IG: @ambramarcucci
Sportieve groetjes, Ambra
Boost je gezondheid & energie met superfoods